Onderzoek toont de overeenkomst tussen diabetes type 1 en coeliakie aan

Door Roesja van Doorn op 2 oktober 2014

Afweersysteem herkent cellen aan eiwitten
Bij diabetes type 1 worden insulineproducerende cellen kapot gemaakt vanwege een foutje in het afweersysteem. Dit komt omdat de T-cellen van het afweersysteem, de insulineproducerende cellen per ongeluk als kwaadaardig zien waardoor ze deze cellen aanvallen.
Of een cel kwaadaardig is of niet, kunnen T-cellen herkennen aan eiwitten op de buitenkant van een cel. In sommige gevallen worden de eiwitten op de buitenkant veranderd, bijvoorbeeld in een verkeerd eiwit. Hierdoor kunnen cellen die eigenlijk goed zijn, toch worden herkend als kwaadaardig. De T-cellen reageren direct waardoor een afweerreactie in het lichaam op gang komt.

Is tTG enzym de boosdoener bij coeliakie en diabetes type 1?
Bij coeliakie is er zo'n enzym actief (tTG) dat ervoor zorgt dat de eiwitten op de buitenkant van gluten veranderd worden in 'verkeerde' eiwitten. Hierdoor komt er een afweerreactie op gang tegen gluten, waarbij uiteindelijk de darmwand beschadigt raakt.
Uit dit onderzoek blijkt dat het tTG enzym ook in staat is om eiwitten op pro-insuline (een voorloper van insuline) te veranderen. Hierdoor zien de T-cellen het pro-insuline als kwaadaardig, waardoor uiteindelijk een afweerreactie tegen insulineproducerende cellen wordt opgestart.

Dus…
Dit onderzoek laat zien dat veranderingen in eiwitten de afweerreactie op gang brengt bij zowel diabetes type 1 als coeliakie. Uit andere onderzoeken blijkt dat de veranderingen van eiwitten ook een rol speelt bij andere aandoeningen van het afweersysteem, zoals reuma.
Dankzij deze resultaten krijgen wetenschappers meer inzicht in het ontstaan van deze aandoeningen waarbij het afweersysteem een rol speelt. Bovendien biedt dit aanknopingspunten voor nieuwe behandelingen. Maar deze resultaten moeten eerst bevestigd worden in grotere onderzoeken.

Bron: Leesbaaronderzoek.nl
Literatuur: M. van Lummel en collega's, Posttranslational Modification of HLA-DQ Binding Islet Autoantigens in Type 1 DiabetesDiabetes (2014) 63:237-47 DOI:10.2337/db12-1214