Hypofyse aandoeningen

De hypofyse (glandula pituitaria) is een kleine klier die onderaan je hersenen ligt, achter je oogkassen, in een holte in de schedelbasis, ‘het Turkse zadel’. De hypofyse bestaat uit twee kwabben, een voorkwab en een achterkwab. De achterste kwab zit met een soort steel vast aan de hypothalamus die net boven de hypofyse ligt. De hypofyse 'verbindt' op die manier het zenuwstelsel met het hormonale stelsel.

De hypofysevoorkwab maakt zelf zeven hormonen aan. In de achterkwab liggen twee hormonen opgeslagen die zijn aangemaakt in de hypothalamus. De hypofyse kan dus negen hormonen afgeven aan het bloed. Alle hormonen hebben een belangrijk effect op andere klieren of organen.

De hypofyse regelt samen met de hypothalamus je hormoonhuishouding. Daarom is het belangrijk dat de hypofyse goed werkt. Helaas is dit niet altijd het geval. Je kunt een aangeboren aandoening hebben, waarbij je hypofyse al vanaf de geboorte niet goed werkt. We noemen dit congenitale hypofyse-insufficiëntie. Je kunt ook later problemen met je hypofyse krijgen, dan heb je een verworven aandoening.

Als je congenitale hypofyse-insufficiëntie hebt moet je behandeld worden. Als je lichaam niet genoeg hormonen aanmaakt of krijgt is dat slecht voor je groei en ontwikkeling. Gelukkig kun je alle hormonen aanvullen met medicijnen, dat noemen we hormoonsuppletie. Je hebt hormoonsuppletie nodig voor de hormonen die je zelf niet aanmaakt.

De hypofyse maakt o.a. een hormoon aan dat de schildklier aanzet tot het maken van schildklierhormoon. Wanneer de hypofyse niet goed werkt leidt dit vaak tot een tekort aan schildklierhormoon. Klik hier voor meer informatie over de schildklier en de gevolgen van een schildklierhormoontekort.

Tekst: Marloes Vegelin
Revisie: A.S.P. van Trotsenburg
Animaties: Caroline Ruigrok
Redactie: Paulette Mostart