Veelgestelde vraag
Geeft bestraling ook ongewenste effecten?

Ja, radiotherapie kan ook dingen doen die we niet willen, dat noemen we negatieve en ongewenste reacties en effecten. Als kind ontwikkelen je hersenen zich nog, waardoor ze extra gevoelig zijn voor bestraling. Bij kinderen jonger dan drie jaar wordt radiotherapie daarom niet gedaan.

Bestraling kan verschillende reacties geven:
  • Acute reacties: reacties die je snel merkt, in de eerste weken na de bestraling. Die kunnen komen door een ontstekingsreactie of zwelling (oedeem). Voorbeelden zijn hoofdpijn, misselijkheid, braken of duizeligheid. Je kunt ook uitvalsverschijnselen (tijdelijk of blijvend) krijgen en koorts.
  • Verlate reacties: reacties die je later merkt, een paar weken tot drie maanden na de bestraling. Ze kunnen ontstaan door de tumor, door schade aan het hersenweefsel in de buurt daarvan en door schade aan zenuwcellen en zenuwbanen (demyelinisatie). Voorbeelden zijn uitvalsverschijnselen (tijdelijk of blijvend), het somnolentie syndroom (waarbij je heel moe en suf bent en een verhoogde hersendruk hebt met hoofdpijn, misselijkheid, braken, prikkelbaarheid).
  • Langetermijneffecten: reacties die laat optreden, na drie maanden na de bestraling. Ze kunnen ontstaan door verval (necrose) van hersenweefsel bij de tumor, beschadiging van de witte stof in de hersenen en verandering in de bloedvaten. Deze reacties zijn meestal niet meer te herstellen. Voorbeelden zijn vermindering van je neurocognitieve functies (dingen minder goed kunnen en problemen met leren ) en veranderingen in je gedrag. Afhankelijk van de plek waar bestraald is, kun je last hebben van slechter horen, problemen met je hormonale evenwicht door schade aan je hypothalamus of hypofyse, slechter zien door het ontstaan van staar (cataract), schade aan je oogzenuw (optische neuropathie), netvlies (retinopathie) of schade aan de hersenschors (corticale blindheid). Soms krijg je door de straling nieuwe schade aan je cellen waardoor nieuwe tumorcellen ontstaan, dat noemen we een secundaire tumor, in reactie op de bestraling.
Een vorm van bestraling die veel minder negatieve en ongewenste reacties geeft, is protonentherapie.

Ook interessant