Behandeling gericht tegen ontsteking

Ontstekingsremmende medicijnen zijn inhalatiecorticosteroïden (ICS) en orale corticosteroïden. Deze maken het luchtwegweefsel minder gevoelig voor prikkels en hebben een remmend effect op de gevolgen van allergenen. Daarom worden de inhalatiecorticosteroïden als onderhoudsbehandeling gegeven om astma-aanvallen te voorkomen.

Het effect van corticosteroïden is het grootst als het astma onder controle is en zich dus geen (of nauwelijks) aanvallen van benauwdheid meer voordoen. De hoogte van de
corticosteroïden speelt hierbij een belangrijke rol. Die wordt bepaald door de leeftijd en het effect van het medicijn zelf. Vaak is een hogere dosis nodig om de luchtwegen rustig te krijgen. Bij kinderen onder de zes jaar kan gekozen worden voor een extrafijn corticosteroid, waarbij de stofdeeltjes kleiner zijn dan bij de andere corticosteroïden, omdat het dan dieper in de luchtwegen kan komen. Een betere verspreiding in de longen zorgt voor een beter effect. Corticosteroïden werken niet direct. Na ongeveer twee weken worden de klachten minder en pas na zes weken vermindert de hyperreactiviteit van de luchtwegen.

Corticosteroïden hebben ook een belangrijke plaats binnen de behandeling van allergische rhinitis. Op het neusslijmvlies hebben ze namelijk hetzelfde ontstekingsremmende effect, waardoor klachten verminderen. De corticosteroïden zijn dan in de vorm van een neusspray verkrijgbaar. Enkele voorbeelden: fluticason (Flixonase) en mometason (Nasonex).

Prednison is een corticosteroïd dat geslikt kan worden. Het is beschikbaar in tabletvorm. Het wordt vaak als kuur gegeven voor drie tot vijf dagen. Prednison wordt gestart als de astma-aanval ernstig is en als luchtwegverwijders niet voldoende effect hebben. Door de Prednison knap je sneller op. Maar het meest belangrijk is misschien wel de beschermende werking die de kuur heeft in de weken erna, waardoor een nieuwe astma-aanval kan worden voorkomen. Het duurt een paar uur voordat de Prednison werkt.

Bijwerkingen

Inhalatiecorticosteroïden kunnen lokale klachten veroorzaken, bijvoorbeeld in de keel: heesheid, een zere keel of een schimmelinfectie in het mond-keelgebied. Heel soms wekt het een spasme van de luchtwegen op, waarbij de luchtwegen zich dus juist samentrekken, maar dit gebeurt bijna nooit. Ook kan het zorgen voor een tijdelijke afname van de groeisnelheid, maar deze herstelt zich weer vanzelf of na verandering van de dosis of het stoppen van de medicijnen. Bij langdurig gebruik van zeer hoge doses kunnen andere effecten in het lichaam gezien worden, zoals verminderde botdichtheid.

Prednison heeft veel bijwerkingen. Hoewel de dosis hoog is, duurt de kuur niet zo lang waardoor de bijwerkingen meevallen. Hoe je erop reageert, is voor iedereen verschillend. Bijwerkingen kunnen zijn: verstoring van het vochtevenwicht, maag-darmklachten, stemmingswisselingen of hoofdpijn.

Ontsteking in de luchtwegen

Ontsteking in de luchtwegen speelt een belangrijke rol bij astma. Door de onsteking aan te pakken kun je astma beïnvloeden of onder controle krijgen. Antileukotriënen zijn medicijnen die het ontstekingsproces zelf beïnvloeden. Ze pakken leukotriënen aan, die vrijkomen uit bepaalde lichaamscellen die bij de afweer betrokken zijn. Ze veroorzaken onder andere luchtwegvernauwing, toename van slijm en toename van de doorlaatbaarheid van de vaatwand. Allemaal klachten die een belangrijke rol spelen bij astma. Er zijn twee manieren om de leukotriënen tegen te werken:

1. door remming van de aanmaak;
2. door het bindingspunt voor leukotriënen te blokkeren (blokkade van de receptor).

Montelukast is een medicijn dat zich bindt aan de receptor, waardoor de leukotriënen zich niet meer aan de receptor kunnen binden. Montelukast zorgt er voor dat er verwijding van de luchtwegen optreedt. Dit effect treedt op binnen twee uur na inname. Ook biedt het bescherming tegen reacties op inhalatieallergenen. Montelukast is daardoor een onderhoudsmedicijn dat gegeven kan worden om astma-aanvallen te voorkomen. Ook aanvallen van inspanningsastma kunnen door montelukast voorkomen worden. Er kan voor gekozen worden als met inhalatiecorticosteroïden en kortwerkende luchtwegverwijders het astma niet voldoende onder controle is. Het is geen medicijn dat bij een acute aanval gebruikt wordt. De werking van montelukast is minder krachtig dan die van inhalatiecorticosteroïden.

Bijwerkingen

Er zijn verschillende bijwerkingen. Het meest vaak komt voor hoofdpijn, en bij kleuters dorst. Voorbeelden van andere bijkomende klachten zijn: duizeligheid, maag-darmklachten, vermoeidheid, gedragsveranderingen en overgevoeligheidsreacties.