Het microbioom en IBD

De samenstelling van je microbioom verandert regelmatig, o.a. door de omgeving waarin je leeft en het voedsel dat je eet.

De samenstelling van je microbioom verandert regelmatig, o.a. door de omgeving waarin je leeft en het voedsel dat je eet. Meestal herstelt het zich vanzelf, zonder dat je er last van hebt. Het microbioom bij kinderen met IBD lijkt een andere samenstelling te hebben dan dat van kinderen zonder darmziekte. Er wordt veel onderzoek gedaan om te kijken wat het microbioom en de ontregelde immuunreactie bij IBD met elkaar te maken hebben en hoe ze elkaar beïnvloeden. Ook wordt onderzocht wat het effect van een gezond microbioom is op een maag-darmkanaal dat chronisch is ontstoken. Er zijn al volwassenen met IBD die een poeptransplantatie hebben gekregen, het eigen microbioom wordt dan vervangen door het microbioom van een gezonde donor.

Welke rol speelt het microbioom (darmflora) bij IBD?

Een van de hypotheses is dat afweercellen iets te scherp staan afgesteld en een ontstekingsreactie veroorzaken bij darmbacteriën. We vermoeden dat de bacteriële samenstelling hierbij van belang is. Het lichaam reageert heftiger op bepaalde bacteriën en minder heftig op andere. Er zijn aanwijzingen dat je de samenstelling van het microbioom met voeding kunt beïnvloeden.

Zijn er al toepassingsmogelijkheden van het microbioom?

Die zijn er. Zo is het al lang bekend dat antibiotica een gunstig effect kunnen hebben op de ziekte van Crohn. Een ander voorbeeld is de bacteriële infectie veroorzaakt door clostridium difficile. Deze infectie is niet altijd goed te behandelen met antibiotica. Als je deze resistente patiënten een faeces (ontlasting)-transplantatie van een gezond iemand geeft, jaag je het oude microbioom weg en kan er een nieuwe balans ontstaan in de dikke darm. De clostridium difficile kan daardoor verdwijnen. Nu doen we dat door het geven van een klysma met ontlastingsproducten van een gezond persoon. Wat veel schoner en aantrekkelijker is, is om de belangrijkste bestandsdelen van dat microbioom te vriesdrogen en in een capsule te stoppen, die dan via de mond ingenomen kan worden. Ik verwacht dat dat de komende tien jaar verder ontwikkeld gaat worden.

Gebeuren deze zogenaamde poeptransplantaties ook bij kinderen?

Ja, bijvoorbeeld bij een moeilijk behandelbare clostridium difficile-infectie, maar niet bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. In Amerika doen ze het wel op experimentele basis. Er is op dit moment nog onvoldoende bewijs dat dit bij kinderen succesvol is. In het UMCG wordt bij onderzoek vooral de interactie tussen voeding en microbioom onderzocht. Met voeding kun je namelijk ook het microbioom beïnvloeden.

Patrick van Rheenen, kinderarts UMC Groningen. Hij is gespecialiseerd in maag-, lever- en darmaandoeningen.