Hoe ontstaat JIA?
JIA is een auto-immuunziekte, dat betekent dat je immuunsysteem betrokken is bij deze ziekte. Je immuunsysteem is een afweersysteem dat je beschermt tegen indringers zoals bacteriën en virussen zodat je niet ziek wordt. Het is een heel slim systeem dat vreemde stoffen die je lichaam binnendringen kan herkennen, aanvallen en uitschakelen.
We begrijpen de auto-immuunziekten nog niet heel goed, ook omdat er veel factoren een rol spelen bij het ontstaan van zo’n ziekte:
- genetische factoren
- omgevingsfactoren
- immuunmechanismen
Genetische factoren:
JIA is geen erfelijke ziekte en gaat dus niet over van ouder op kind. Wel hebben bepaalde families een iets grotere kans op JIA. Dat heeft waarschijnlijk te maken met eenzelfde aanleg of gevoeligheid. Die aanleg voor het ontwikkelen van een ziekte wordt bepaald door je genetische materiaal. Je leeftijd lijkt ook een rol te spelen. Sommige typen JIA krijg je eerder op een bepaalde leeftijd dan andere.Omgevingsfactoren:
Omgevingsfactoren lijken ook een belangrijke rol te spelen bij JIA, vooral als ze het immuunsysteem beïnvloeden. Enkele voorbeelden zijn infecties, borstvoeding en het roken van de moeder tijdens de zwangerschap, maar ook zonnestraling en vitamine D. Om er achter te komen hoe het precies zit, moet nog veel onderzoek worden gedaan.De volgende ziektes lijken verband te houden met artritis; het rode hond virus, het Epstein-Barr-virus (veroorzaker ziekte van Pfeiffer), chlamydia, influenza A, mycoplasma pneumoniae, parvo B19 en enkele bacteriën.
Immuunmechanismen:
Als je JIA hebt zijn je gewrichten ontstoken en gezwollen. De ontstekingsreactie wordt veroorzaakt door stofjes en cellen die betrokken zijn bij de afweer; de witte bloedcellen of leukocyten. Er zijn veel soorten leukocyten, die ieder hun eigen functie hebben. Ze beschermen je tegen indringers van buitenaf. Dit kunnen bacteriën, virussen of schimmels zijn, maar ook een splinter in je vinger of een bloedtransfusie. Deze lichaamsvreemde stoffen (antigenen) kunnen door de leukocyten overal in je lichaam worden herkend; je bloed, je huid of je darmen. Als ze een lichaamsvreemde stof hebben ontdekt, gaat de afweerstrijd beginnen. De leukocyten trekken andere leukocyten aan door cytokines aan te maken. Cytokines zijn ontstekingseiwitten die signalen kunnen doorgeven. De leukocyten gaan vervolgens de lichaamsvreemde stof aanvallen waardoor de afweerreactie op gang komt. Je krijgt een ontsteking met pijn, zwelling en roodheid en je kunt ook last hebben van koorts, verminderde eetlust of je beroerd voelen. Hoe erger de ontstekingsreactie, hoe erger de klachten. Het doel van de ontstekingsreactie is het uitschakelen van de lichaamsvreemde stof. Als dit gelukt is worden de afvalstoffen opgeruimd en verdwijnen de klachten. Het bijzondere aan je afweer is dat de leukocyten al die lichaamsvreemde stoffen kunnen onthouden. Ze weten precies welke antistoffen ze aan moeten maken om bij een nieuw contact die ene bacterie uit te schakelen. Bij elk nieuw contact worden ze er beter in. Hierdoor bouw je weerstand op zodat je bij een volgend contact met de bacterie minder ziek wordt. De leukocyten hebben de bacterie namelijk direct herkend en uitgeschakeld met behulp van de antistof. Op deze manier werken vaccinaties of inentingen ook.-
Jeugdreuma of Juveniele Idiopathische Artritis (JIA) is een van de bekendste auto-immuunziekten die op de kinderleeftijd voorkomen. Een auto-immuunziekte, is een ziekte waarbij je immuunsysteem betrokken is.
-
JIA (juveniele idiopathische artritis) is een vorm van reuma die alleen bij kinderen voorkomt. JIA is een chronische ziekte, dat betekent dat het niet vanzelf overgaat.
-
JIA komt voor bij 80-90 kinderen per 100.000 kinderen, dus 0,08-0,09%. In Nederland zijn er 2000 tot 3000 kinderen met JIA.
-
De meest voorkomende vormen van JIA zijn niet erfelijk. Binnen een gezin heeft zelden meer dan een kind JIA.
-
JIA is een auto-immuunziekte, dat betekent dat je immuunsysteem betrokken is bij deze ziekte. Je immuunsysteem is een afweersysteem dat je beschermt tegen indringers zoals bacteriën en virussen zodat je niet ziek wordt.
-
Je skelet bestaat uit botten. Sommige botten kunnen afzonderlijk van elkaar bewegen omdat ze verbonden zijn door een gewricht, zoals je armen, je benen of je vingers. Een gewricht bestaat uit twee los van elkaar liggende botuiteinden.
-
De klachten die ontstaan door een chronische ontsteking in het gewricht duren vaak lang. Je kunt last hebben van een of meer gewrichten.
-
Pas na een halfjaar klachten kun je zeggen welke vorm van JIA je hebt. Er wordt gekeken naar het aantal ontstoken gewrichten of welke klachten je hebt, zoals koorts, huiduitslag of ontstekingen aan je longen, hart (pericarditis) of buik.
-
Naast lichamelijk onderzoek wordt er goed gekeken naar je klachten, welke ziektes je hebt gehad en welke ziektes er in de familie zijn.
-
De behandeling van JIA duurt lang en is veelomvattend. Er zijn verschillende medicijnen tegen de ontsteking en de pijn. Fysiotherapie en ergotherapie spelen een belangrijke rol.
-
NSAID’s zijn medicijnen die de koorts verlagen en de pijn verminderen. De klachten nemen af, maar het verloop van de ziekte verandert niet.
-
Corticosteroïden (CS) zijn bijnierschorshormonen die ontstekingsremmend werken. Je hebt ze zelf al in je lichaam, maar meestal niet zoveel. Het zijn stoffen die je elke dag nodig hebt.
-
Deze medicijnen werken ontstekingsremmend. Ze kunnen het verloop van de ziekte gunstig beïnvloeden en beschadiging van het gewricht voorkomen of beperken.
-
Biologicals zijn relatief nieuwe medicijnen. Ze worden niet snel gegeven omdat ze alleen als injectie bestaan, we nog niet weten wat de effecten op lange termijn zijn en het een kostbaar medicijn is. Pas als andere medicijnen niet helpen mogen biologicals worden voorgeschreven. Ze heten biologicals omdat er eiwitten in zitten die zijn gemaakt in levende cellen of bacteriën.
-
Als je jong bent word je begeleid door een kinderreumatoloog en je ouders of verzorgers. Zij nemen de meeste beslissingen. Als je ouder wordt krijgt je steeds meer kennis en verantwoordelijkheid en je leert je lichaam beter kennen
-
Gezond leven is extra belangrijk als je een chronische ziekte hebt en medicijnen gebruikt. Omdat de ziekte een behoorlijke aanslag op je lichaam pleegt, moet je een goede conditie hebben.
-
Dermatomyositis is een auto-immuunziekte waarbij de huid en de spieren chronisch ontstoken zijn. Heel soms doen ook andere organen mee, zoals de longen of het maag-darmkanaal.
-
Sclerodermie is een auto-immuunziekte die het bindweefsel van je huid of andere organen aantast. De huid wordt stugger, dikker en harder (collageenvorming) door ontstekingen van de kleine bloedvaten.
-
Mixed connective tissue disease is een gemengde bindweefselziekte. Een auto-immuunziekte die lijkt op andere ziektes als systemische lupus erythematodes (SLE), jeugdreuma (JIA), sclerodermie en juveniele dermatomyositis (JDM).
-
Bij SLE zijn de heel kleine bloedvaten, of capillairen in diverse organen en weefsels ontstoken, zoals je huid, gewrichten, spieren, nieren, longen, hersenen of hart. Omdat veel organen in het lichaam kunnen worden aangetast, noemen we het een systemische ziekte.
-
Bij het syndroom van Henoch-Schönlein heb je kleine bloeduitstortingen (purpura) op je onderste ledematen. Puntbloedingen (petechiën) en grote bloeduitstortingen (ecchymosen) komen ook voor. Door een auto-immuunreactie kunnen de kleine vaten in de huid en vaak ook in de nieren en gewrichten ontstoken raken.
-
Bij GPA zijn de (heel) kleine bloedvaten van je longen, nieren, en je keel, neus en oren ontstoken. De ontsteking wordt veroorzaakt door een auto-immuunreactie.
-
Bij deze ziekte zijn de (hele) kleine vaten van je longen en nieren ontstoken. Soms ook grotere vaten of andere organen zoals je ogen, huid en zenuwstelsel.
-
Bij Churg-Strauss vasculitis zijn de kleine vaten ontstoken door een auto-immuunreactie. Het gaat om de vaten in de bovenste en onderste luchtwegen, huid, maag-darmkanaal, zenuwstelsel en hart.
-
Bij de ziekte van Kawasaki zijn de kleine tot middelgrote bloedvaten ontstoken. De ontsteking wordt veroorzaakt door een auto-immuunreactie.
-
Bij polyarteritis nodosa zijn de middelgrote vaten ontstoken. De ziekte komt zelden voor, je kunt er eenmalig last van hebben, maar de ontstekingen kunnen ook vaker terugkeren.
-
Bij de zeldzame ziekte van Takayasu is de wand van de grote lichaamsslagader (aorta) ontstoken, of de grote vertakkingen van de aorta.
