Jeugdreuma en andere auto-immuunziekten
Jeugdreuma of Juveniele Idiopathische Artritis (JIA) is een van de bekendste auto-immuunziekten die op de kinderleeftijd voorkomen. Een auto-immuunziekte, is een ziekte waarbij je immuunsysteem betrokken is. Je immuunsysteem is een afweersysteem dat je beschermt tegen indringers zoals bacteriën en virussen, zodat je niet ziek wordt. Bij auto-immuunziekten valt het immuunsysteem je eigen weefsels aan waardoor ontstekingen ontstaan.
Er zijn meer auto-immuunziekten die bij kinderen voor kunnen komen, zoals juveniele dermatomyositis (JDM), sclerodermie, mixed connective tissue disease (MCTD), SLE en vasculitiden. Door de auto-immuunreactie ontstaan er ontstekingen op allerlei plekken in je lichaam. Bij vasculitis bijvoorbeeld, zijn grote of kleine bloedvaten ontstoken, altijd de slagaders die van het hart naar de organen en weefsels leiden. Deze zogenaamde vasculitiden kunnen in diverse weefsels en organen voorkomen. Bij systemische vasculitis zijn meerdere organen tegelijk in je lichaam aangetast en kun je ook koorts hebben.
Klik op de link voor meer informatie over onderstaande auto-immuunziekten:
- Juveniele dermatomyositis (JDM)
- Sclerodermie
- Mixed connective tissue disease (MCTD)
- Systemische lupus erythematodes
- Systemische vasculitiden:
Tekst: Marloes Vegelin
Animaties: Caroline Ruigrok
Redactie: Paulette Mostart
-
Jeugdreuma of Juveniele Idiopathische Artritis (JIA) is een van de bekendste auto-immuunziekten die op de kinderleeftijd voorkomen. Een auto-immuunziekte, is een ziekte waarbij je immuunsysteem betrokken is.
-
JIA (juveniele idiopathische artritis) is een vorm van reuma die alleen bij kinderen voorkomt. JIA is een chronische ziekte, dat betekent dat het niet vanzelf overgaat.
-
JIA komt voor bij 80-90 kinderen per 100.000 kinderen, dus 0,08-0,09%. In Nederland zijn er 2000 tot 3000 kinderen met JIA.
-
De meest voorkomende vormen van JIA zijn niet erfelijk. Binnen een gezin heeft zelden meer dan een kind JIA.
-
JIA is een auto-immuunziekte, dat betekent dat je immuunsysteem betrokken is bij deze ziekte. Je immuunsysteem is een afweersysteem dat je beschermt tegen indringers zoals bacteriën en virussen zodat je niet ziek wordt.
-
Je skelet bestaat uit botten. Sommige botten kunnen afzonderlijk van elkaar bewegen omdat ze verbonden zijn door een gewricht, zoals je armen, je benen of je vingers. Een gewricht bestaat uit twee los van elkaar liggende botuiteinden.
-
De klachten die ontstaan door een chronische ontsteking in het gewricht duren vaak lang. Je kunt last hebben van een of meer gewrichten.
-
Pas na een halfjaar klachten kun je zeggen welke vorm van JIA je hebt. Er wordt gekeken naar het aantal ontstoken gewrichten of welke klachten je hebt, zoals koorts, huiduitslag of ontstekingen aan je longen, hart (pericarditis) of buik.
-
Naast lichamelijk onderzoek wordt er goed gekeken naar je klachten, welke ziektes je hebt gehad en welke ziektes er in de familie zijn.
-
De behandeling van JIA duurt lang en is veelomvattend. Er zijn verschillende medicijnen tegen de ontsteking en de pijn. Fysiotherapie en ergotherapie spelen een belangrijke rol.
-
NSAID’s zijn medicijnen die de koorts verlagen en de pijn verminderen. De klachten nemen af, maar het verloop van de ziekte verandert niet.
-
Corticosteroïden (CS) zijn bijnierschorshormonen die ontstekingsremmend werken. Je hebt ze zelf al in je lichaam, maar meestal niet zoveel. Het zijn stoffen die je elke dag nodig hebt.
-
Deze medicijnen werken ontstekingsremmend. Ze kunnen het verloop van de ziekte gunstig beïnvloeden en beschadiging van het gewricht voorkomen of beperken.
-
Biologicals zijn relatief nieuwe medicijnen. Ze worden niet snel gegeven omdat ze alleen als injectie bestaan, we nog niet weten wat de effecten op lange termijn zijn en het een kostbaar medicijn is. Pas als andere medicijnen niet helpen mogen biologicals worden voorgeschreven. Ze heten biologicals omdat er eiwitten in zitten die zijn gemaakt in levende cellen of bacteriën.
-
Als je jong bent word je begeleid door een kinderreumatoloog en je ouders of verzorgers. Zij nemen de meeste beslissingen. Als je ouder wordt krijgt je steeds meer kennis en verantwoordelijkheid en je leert je lichaam beter kennen
-
Gezond leven is extra belangrijk als je een chronische ziekte hebt en medicijnen gebruikt. Omdat de ziekte een behoorlijke aanslag op je lichaam pleegt, moet je een goede conditie hebben.
-
Dermatomyositis is een auto-immuunziekte waarbij de huid en de spieren chronisch ontstoken zijn. Heel soms doen ook andere organen mee, zoals de longen of het maag-darmkanaal.
-
Sclerodermie is een auto-immuunziekte die het bindweefsel van je huid of andere organen aantast. De huid wordt stugger, dikker en harder (collageenvorming) door ontstekingen van de kleine bloedvaten.
-
Mixed connective tissue disease is een gemengde bindweefselziekte. Een auto-immuunziekte die lijkt op andere ziektes als systemische lupus erythematodes (SLE), jeugdreuma (JIA), sclerodermie en juveniele dermatomyositis (JDM).
-
Bij SLE zijn de heel kleine bloedvaten, of capillairen in diverse organen en weefsels ontstoken, zoals je huid, gewrichten, spieren, nieren, longen, hersenen of hart. Omdat veel organen in het lichaam kunnen worden aangetast, noemen we het een systemische ziekte.
-
Bij het syndroom van Henoch-Schönlein heb je kleine bloeduitstortingen (purpura) op je onderste ledematen. Puntbloedingen (petechiën) en grote bloeduitstortingen (ecchymosen) komen ook voor. Door een auto-immuunreactie kunnen de kleine vaten in de huid en vaak ook in de nieren en gewrichten ontstoken raken.
-
Bij GPA zijn de (heel) kleine bloedvaten van je longen, nieren, en je keel, neus en oren ontstoken. De ontsteking wordt veroorzaakt door een auto-immuunreactie.
-
Bij deze ziekte zijn de (hele) kleine vaten van je longen en nieren ontstoken. Soms ook grotere vaten of andere organen zoals je ogen, huid en zenuwstelsel.
-
Bij Churg-Strauss vasculitis zijn de kleine vaten ontstoken door een auto-immuunreactie. Het gaat om de vaten in de bovenste en onderste luchtwegen, huid, maag-darmkanaal, zenuwstelsel en hart.
-
Bij de ziekte van Kawasaki zijn de kleine tot middelgrote bloedvaten ontstoken. De ontsteking wordt veroorzaakt door een auto-immuunreactie.
-
Bij polyarteritis nodosa zijn de middelgrote vaten ontstoken. De ziekte komt zelden voor, je kunt er eenmalig last van hebben, maar de ontstekingen kunnen ook vaker terugkeren.
-
Bij de zeldzame ziekte van Takayasu is de wand van de grote lichaamsslagader (aorta) ontstoken, of de grote vertakkingen van de aorta.
