Inspanningsastma bij sport

Inspanningsastma is een vorm van astma die regelmatig voorkomt bij kinderen. Het wordt waarschijnlijk veroorzaakt door uitdroging van de luchtwegen bij (forse) inspanning. De klachten kunnen kort na de inspanning komen maar ook na een tijdje, soms pas na een dag.

Toch is het niet altijd duidelijk of de benauwdheid echt door inspanningsastma komt. Het kan ook komen door een gebrek aan conditie, een verkeerde ademhalingstechniek of veroorzaakt worden door bepaalde allergieën. Speciaal onderzoek, vaak in een kliniek, kan uitwijzen of je wel of geen inspanningsastma hebt. Als is vastgesteld dat je het hebt kun je met de juiste medicijnen, tips en begeleiding toch een heel eind komen. Er zijn genoeg topsporters die inspanningsastma hebben. Als je wilt weten welke sport voor jou mogelijk is, kun je altijd advies vragen aan je behandelend arts.


Hier een paar tips om aanvallen van inspanningsastma te verminderen:
Doe een goede warming-up. Dat bereidt het lichaam voor op de inspanning die komen gaat.
Sport liever niet in koude lucht, dat kan een aanval uitlokken.
Doe je het toch, bedek dan je gezicht met een sjaal. Hierdoor wordt de lucht opgewarmd voordat je hem inademt.
Adem zo veel mogelijk door je neus. Je neus filtert, bevochtigt en verwarmt de lucht. Behandel daarom een verstopte neus.

Rijn Jöbsis, Kinderlongarts, Mumc+ In Maastricht

Inspanning is een prikkel die een astma-aanval kan uitlokken. Maar ik zie eigenlijk nooit kinderen bij wie inspanning de enige prikkel is. Als je goed navraagt en kijkt naar andere uitlokkende factoren, zie je dat er vaak meerdere prikkels zijn die aanleiding geven tot een astma-aanval. Inspanningsastma alleen komt eigenlijk zelden voor.

Soms zie je dat kinderen die klachten hebben bij inspanning, ook allergisch zijn voor gras. Als ze zich in het graspollenseizoen inspannen, bijvoorbeeld tijdens het voetballen, krijgen ze klachten. In mijn ogen is het dus meer een optelsom van de inspanning en de blootstelling aan allergenen. Vaak leidt de inspanning in combinatie met wat anders tot een prikkel.

Een voorbeeld. Bij een explosieve sport zoals judo, moet je in een wedstrijd vijf minuten vlammen, een korte inspanning. In een wedstrijdsituatie gaat het meestal goed, maar in een trainingssessie, als ze een uur op 80% moeten functioneren, krijgen ze klachten. Dan haken ze af wat trainen betreft waardoor ze de wedstrijd niet kunnen doen. Een vicieuze cirkel. Je moet dus meer focussen op de klachten tijdens het trainen en daarop inspelen en minder op de wedstrijdsituatie. Want als de training goed wordt gedaan, dan volgt die wedstrijd vanzelf wel.

Klik hier om het hele interview te lezen.

Bart Rottier, Kinderlongarts, Umc Groningen

Het is een vorm van astma die veel bij kinderen voorkomt. Astma bestaat uit een complex van klachten en symptomen. Veel kinderen met astma hebben klachten bij inspanning. Bij forse inspanning gaan ze dieper en sneller ademhalen, de luchtwegen drogen uit en dat geeft een prikkel die ervoor zorgt dat de luchtwegen samentrekken. Dit treedt op nadat je je voldoende tijd op voldoende niveau hebt ingespannen.


Het idee achter inspanningsastma is uitdroging van de luchtwegen. In Davos is de regel dat als de temperatuur beneden een bepaalde waarde is, de kinderen niet naar buiten mogen om te sporten. Schaatsers en skiërs hebben ook meer kans op inspanningsastma doordat de lucht zo koud is. Het is ook aangetoond bij sledehonden in Alaska. Doordat ze zo lopen te hijgen in de koude lucht krijgen ze een ontstekingsreactie in de luchtwegen en luchtwegvernauwing.


Als je lang genoeg doorgaat, blijft de luchtwegverwijding door de adrenaline en krijg je geen aanval meer. Een warming-up kan ook een deel van het inspanningsastma voorkomen. Van de warming-up doorgaan naar forsere inspanning beschermt tegen door inspanning uitgelokte luchtwegvernauwing.


Vaak zie je dat astmapatiënten die goed reageren op de medicijnen bij inspanning toch nog klachten hebben. Dan is het belangrijk om te weten of het inspanningsastma is of dat het te maken heeft met conditie en ademhalingstechniek. Maar dat hoeft zeker niet bij iedereen.

Klik hier om het hele interview te lezen.

Jochem Uytdehaage, Olympisch Schaatskampioen

Vanaf mijn veertiende ging ik steeds meer schaatsen. Ik trainde veel in hallen, met koude droge lucht. En dat is een trigger voor astma. Pas rond mijn twintigste, toen ik steeds harder ging schaatsen, kreeg ik last van mijn longen en van kortademigheid. Er werd een inspanningsprovocatietest gedaan en daar kwam uit dat ik 15 procent minder longcapaciteit had. Ik bleek een lichte vorm van inspanningsastma te hebben.


Zoals gezegd had ik een lichte vorm van inspanningsastma. Die treedt bij mij niet op tijdens de inspanning, maar pas daarna. Tijdens het schaatsen had ik geen ademnood. De dag erna had ik pas moeite met diep inademen en hoestte ik slijm op.

Klik hier om het hele interview te lezen.

Aad Blok en Hanneke van Bergen, ouders van Merel

Wij vinden dat het heel goed gaat. Een probleem is dat ze, ondanks de medicijnen, inspanningsastma heeft. Vooral met sporten en in de winter als het koud is. Afgelopen winter is het wonderbaarlijk goed gegaan.

Klik hier om het hele interview te lezen.